Electronic Beats Poland

Nowy dokument “Underplayed” ukazuje seksizm w branży muzyki tanecznej.

Traktowane według stereotypów, jak obiekty seksualne, odtrącone...Intymny portret autorstwa Stacey Lee, który miał swoją premierę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto, ukazuje trudną sytuację kobiet w muzyce elektronicznej.

Alison Wonderland

“Zaraz zwymiotuję.” W połowie filmu Underplayed rozgrywa się scena, w której australijska supergwiazda, producentka i DJ-ka Alison Wonderland widziana jest skulona w kącie w sali prób, gdzie przygotowuje się do swojej letniej trasy koncertowej, starając się nie rozpłakać z frustracji, po tym, jak kolejny jej pomysł został zignorowany przez inżyniera dźwięku, który jest mężczyzną. “Mam nadzieję, że spodoba się mój show.”, mówi ciężko oddychając, przygotowując się do swojego letniego tournee, w którym jest DJ-ką, wokalistką i kieruje pełną orkiestrą. “Chcę się tylko uspokoić, już czas.” Moment ten obnaża presję na sukces, jaka wywierana jest na kobiety w przemyśle muzycznym. W zeszłym roku, tylko pięciu ze 100 najlepszych DJ-ów było kobietami.

“Underplayed”, który miał swoją premierę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto we wrześniu, wykorzystuje tę ponurą statystykę jako punkt wyjściowy do zbadania systemowych uwarunkowań leżących u podstaw takiego braku udziału kobiet wśród wybieranych.

YouTube

By loading the video, you agree to YouTube’s privacy policy.
Learn more

Load video

Lee prezentuje w swoim filmie szerokie grono bohaterek, pokazując nam świat komercyjnej muzyki tanecznej wraz z Alison Wonderland, Rezz, Nervo i TOKiMONSTA ale też część świata undergroundowych scen, do którego zabierają nas razem z TYGAPAW, Sherelle, Louisahhhh, Asmara i Nightwave. Jej wielowymiarowe podejście bada wzajemny stosunek i charakter społecznych kategorii, takich jak rasa, klasa, wiek i reprezentacja płci, które tworzą nakładające się na siebie warstwy prowadzące do dyskryminacji lub nierównego traktowania, ukazując różne sposoby, w jakie każdy z bohaterek została dotknięta. Poprzez włączenie tak zróżnicowanej gamy rozmówczyń, od młodych DJ-ek reprezentujących bohaterki o ciemnym kolorze skóry jak Ciel i Chippy Nonstop do zawodniczek z najwyższej ligi jak przebojowy duet EDM Nervo, weteranek branży jak Suzanne Ciani i Terri Winston z Women’s Audio Mission, Underplayed podkreśla jak niewidoczny na pierwszy rzut oka seksizm w przemyśle muzycznym jest nadal obecny.

 

Kiedy kanadyjska gwiazda dubstepu, Rezz, miała być headlinerką Bud Light Dreams 2019, była tylko jedną z trzech kobiet na całym wydarzeniu. “Niewiele jest obecnie kobiet, które wyrobiły sobie renomę” – twierdzi przedstawicielka Live Nation, udzielając wywiadu na temat line-upu festiwalu. “Koniec końców jesteśmy firmą i musimy sprzedawać bilety.” Na pewno jest samotna na szczycie świata muzyki elektronicznej, a kiedy kamerą pokazuje nam zbliżenie Rezz, widzimy ją w charakterystycznej dla niej stylówce, w błyszczących okularach, które maskują jej twarz, grając utwory dla tysięcy ludzi, podczas gdy na scenie nie ma nikogo poza nią i kamerzystą.

Asmara

W następnej scenie, “Underplayed” idzie dalej w eksploracji tego, jak kobiety o innym niż biały kolorze skóry i przedstawiciele queer są jeszcze bardziej ograniczeni w możliwościach choćby zakwalifikowania się do wolnych miejsc w line-upach, które są dostępne dla kobiet. Osoby queer i kobiety wywodzące się z mniejszości etnicznych, doświadczają nie tylko seksizmu, ale także rasizmu i homofobii, co może prowadzić do utraty pewności siebie, która z kolei mogłaby mieć fatalny wpływ na ich zdolność występowania publicznie. TYGAPAW, urodzona na Jamajce producentka i DJ-ka z Nowego Jorku wyjaśnia, jak od najmłodszych lat była zniechęcana do stawania w obronie własnej, kiedy była zastraszana z powodu swoich naturalnych cech i jak w jej ojczyźnie, lub jak Grace Jones, jedna z niewielu ikon, które wydała Jamajka, nigdy nie była tam celebrowana jako prawdziwa ikona, którą była. “Wymazanie jej spuścizny było dla mnie destrukcyjne” – mówi TYGAPAW, której wypowiedź wplata się w motyw, który powraca w całym filmie: nie można być tym, czego nie można dostrzec.

 

Producentka z Los Angeles TOKiMONSTA, jedna z niewielu kobiet, które znalazły się na liście 100 najlepszych DJ-ów, opowiada o syndromie oszusta, szarlatana, który odczuwała po otrzymaniu za swoją pracę nominacji do nagrody Grammy, obawiając się, że została wpisana na listę najlepszych DJ-ów. “Niesprawiedliwe jest to, że w ogóle tak się czuję, poza tym, myślę, że może to wynikać z tego, jak zostałam wychowana.” “Underplayed” ukazuje, jak socjalizacja kobiet, brak pozytywnych wzorców i reprezentacji, a także normalizacja stereotypów dotyczących płci ostatecznie prowadzi do zawężenia pola gry, co skutkuje ponurą statystyką, pokazującą, że kobiety stanowią jedynie 3% producentów i specjalistów technicznych w przemyśle muzycznym (odsetek ten obniża się jeszcze bardziej – do 0,3%, jeśli chodzi o kobiety, które nie są białe).

Louisahhh

“Underplayed” pokazuje skutki jakie odciskają swoje piętno na psychice kobiet pracujących w muzyce elektronicznej, które doświadczają seksizmu. Te kobiety podskórnie czują, że nie mogą wygrać. W tej zdominowanej przez mężczyzn branży nie ma zasad ani wskazówek, jak robić rzeczy “we właściwy sposób”. Występ Nightwave na Boiler Room z 2016 roku jest jaskrawym przykładem takiej sytuacji, nie tylko dlatego, że pochodząca z Glasgow DJ-ka i współzałożycielka inicjatywy Producergirls była obmacywana podczas grania, ale również z powodu lawiny uwłaczających komentarzy, które zalały komentarze pod transmisją z jej występu. “To nie jest tylko przekaz mówiący ‘grasz do dupy’ ” – mówi w filmie, zastanawiając się nad swoimi przeżyciami – “to jest przekaz w stylu ‘powinnaś się zabić'”. I to jest to, co z czym stykasz się regularnie [jako kobieta]”. Potem platforma Boiler Room musiała zmienić swoje zasady dotyczące moderacji treści, ale kwestia cyberprzemocy w transmisjach na żywo nadal jest zmorą na platformach internetowych, które obsługują transmisje na żywo.

 

Chwilę później, londyńska Sherelle, której kariera została wystrzeliła po jej secie w Boiler Room, dzieli się przejmującym spostrzeżeniem: nawiązuje do faktu, że najgorszych mizoginistyczne komentarze zostały jej oszczędzone z powodu stylu, która można określić jako bardziej “męski”, w przeciwieństwie do stylu jaki zaprezentowała Nightwave. Być może dlatego, że trolle potrafią “widzieć siebie” w DJ-ach, których styl jest bardziej męski. “Nie oceniają mnie tak samo, jak mogliby oceniać moje ‘kobiece’ odpowiedniczki” – mówi.

 

TOKiMONSTA

Reżyserka Stacey Lee potrafiła wykreować intymną atmosferę, w której bohaterki jej filmu czują się na tyle komfortowo, że otwierają się na swoje przeżycia, co pozwala widzom głęboko się z nimi identyfikować. Dyskusja o różnorodności płciowej w muzyce elektronicznej z pewnością nie jest niczym nowym, a Lee nie jest nowicjuszką w tym temacie, ma na koncie dokument z 2016 dotyczący nowojorskiego kolektywu Discwoman. Jednak w ciągu ostatnich czterech lat od jego premiery, jak wyjaśnia Lee, niewiele się zmieniło w przemyśle muzycznym. Zdała sobie z tego w pełni sprawę gdy podjęła prace nad Underplayed, kiedy Bud Light Canada zwrócił się do niej w sprawie tworzenia filmu. ” Temat nierówność płci był czymś, czym wszyscy byli już zmęczeni, każdy miał dość mówienia i słuchania o tym i w konsekwencji podejmowanych było niewiele działań” – wyjaśnia. Dlatego jej podejście do odsłaniania indywidualnych przeżyć jej bohaterek jest tak skuteczne. “Zamiast próbować by temat stał się znów nośny, woleliśmy nadać mu ludzką twarz, pokazać doświadczenia z pierwszej ręki” – mówi. Widząc wielu niesamowitych DJ-ek i producentek, których talent jest niezaprzeczalny, ” które harują  dzień i noc, robiąc wszystko, co w ich mocy, by przebić się w tej dziedzinie”, a jednocześnie zmagają się z wyzwaniami i cieszą swoimi zwycięstwami wynikającymi z  bycia artystką muzyki elektronicznej, “problem staje się rzeczywisty, namacalny, a rozwiązania, które mogą doprowadzić do zmian, są o wiele bardziej wyraźne”.

 

Te z trudem wywalczone zwycięstwa mają charakter systemowy jak i osobisty, co zamyka drugą część filmu nutą silnego optymizmu. Wywiady z przedstawicielami organizacji, które od kilku lat pracują nad rozwiązaniami dotyczącymi parytetu płci, takich jak Keychange Initiative, która współpracuje z w sumie, 180 festiwalami, które zobowiązały się do obecności w gronie ich wykonawców przynajmniej jednej kobiety, osoby transpłciowej lub nie-binarnej w 50 procentach występów w programach festiwali i konferencji. Strona SheSaid.So daje możliwość zaistnienia zarówno on-line jak i poza internetem społeczności kobiet i wszystkich osób niebinarnych w świecie muzyki. Dzięki niej, mogą się ze sobą kontaktować, wspierać w bezpiecznej przestrzeni, która pozwala na wymianę doświadczeń i pomysłów. W jednej z ostatnich scen filmu, Alison Wonderland pokonuje blokadę twórczą, zastępując toksycznego inżyniera studyjnego, który jest mężczyzną, kobietą, pokazując, jak dużą siłę oddziaływania może mieć kobiecy zespół sceniczny. Zamiast pozwolić internetowym hejterom zatruć sobie życie, Nightwave, poświęciła swoją energię na szkolenia w ramach PRODUCERGIRLS, oferujące warsztaty dla dziewczyn, które są zainteresowane nauką produkcji muzycznej. TYGAPAW wspomina, jak jej zorientowany na lokalną społeczność cykl występów “Fake Accent” od razu wywołał poruszenie wśród ludzi, którzy zostali zmarginalizowani, podkreślając, że jest częścią bogatego grona inicjatorek, które mogą zainspirować inne młode Czarne kobiety do realizacji swoich marzeń.

NERVO

 

Siła filmu “Underplayed” polega na tym, że przesłanie wielowymiarowego feminizmu i reprezentacji kobiet w muzyce elektronicznej, nie ogranicza się tak naprawdę, tylko do tej branży. Ostatecznie, obalenie barier wejścia do tej branży może spowodować efekt fali we wszystkich kreatywnych branżach, zdominowanych przez mężczyzn. Jest to uniwersalne przesłanie dla młodych kobiet, które wszędzie mogą osiągać swoje cele. Bez względu na zawód, powinniśmy mieć parytet płci, ponieważ chcemy pokazać młodym kobietom, jak duże są ich możliwości. Jak mówi Michelle Moog z Fundacji Mooga: “Liczymy na to, że inni zobaczą, co jest możliwe dla nas samych.”

Published November 30, 2020. Words by Caroline Whiteley, photos by Stacey Lee.