Projekt: model. Monika Sosnowska w Fundacji Galerii Foksal
Jak pokazać ponad 80 monumentalnych prac światowej sławy artystki w jednej sali wystawienniczej? Odpowiedź jest prosta – prezentując ich modele w skali.
W warszawskiej siedzibie Fundacji Galerii Foksal trwa wystawa Moniki Sosnowskiej „Modele 2007 – 2017”. To wyjątkowa okazja do zapoznania się z procesem twórczym artystki, która znana jest z monumentalnych, prawie architektonicznych realizacji. Na wystawie mamy szanse zobaczyć kilkadziesiąt modeli rzeźb, wykonanych z prostych materiałów, które są szkicami do ogromnych, stalowych lub betonowych konstrukcji. Dzięki zaprojektowanej specjalnie na wystawę aplikacji możemy oglądać projekty i porównywać je z dokumentacją zrealizowanych prac, prezentowanych w różnych miejscach na świecie.
Monika Sosnowska ukończyła malarstwo w Poznaniu oraz Amsterdamie, zrezygnowała jednak z tworzenia na płótnie na rzecz trójwymiarowych instalacji odnoszących się do kontekstu przestrzeni, w której się znajdują. Artystka inspiruje się architekturą i pracuje jak architekt, tworząc najpierw modele prac w skali, zazwyczaj 1:20. Podstawą jej procesu twórczego jest także uważna obserwacja otoczenia i zjawisk architektonicznych, które w niej zachodzą. Prezentacja projektów Moniki Sosnowskiej w Fundacji Galerii Foksal podzielona została na cztery rozdziały – bramy, rury, architekturę „samizdatową”, czyli konstrukcje powstające wokół miejskiego budownictwa (na przykład trzepaki, schody, barierki, a nawet konstrukcyjne belki) oraz fasady. Podział ten z jednej strony pokazuje wszechstronność realizacji artystki, z drugiej zaś odzwierciedla formy, które interesowały ją na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat. Ważnym kontekstem dla Sosnowskiej jest miasto, szczególnie Warszawa, z jej architektoniczną różnorodnością i przestrzenną partyzantką. Inspiracją dla prac stały się między innymi bazarowe konstrukcje z nieistniejącego już Jarmarku Europa czy rozwiązania architektoniczne zaobserwowane przez artystkę podczas rozbiórki SuperSamu na warszawskim Mokotowie.
Rok 2007 z perspektywy czasu jest momentem przełomowym w praktyce Moniki Sosnowskiej. Wtedy właśnie artystka zrealizowała instalację w pawilonie polskim w Wenecji, podczas 52. edycji Biennale. Konstrukcja nawiązywała między innymi do fasady budynku Fundacji Galerii Foksal przed jego przebudową; od tego momentu Sosnowska zaczęła pracować ze stalą. Wystawa modeli podkreśla napięcie między subtelnym, ażurowym charakterem projektu a ciężkim i trudnym do okiełznania materiałem, z którego wykonane są ostateczne realizacje. Instalacje Sosnowskiej powstają więc najpierw jako papierowe projekty, a wykonane z ciężkich materiałów instalacje oddają lekkość, precyzję i detal właściwy kartonowym szkicom. Modele są więc już formami architektonicznymi; na ich podstawie stal jest spawana, formowana dźwigami i imadłami tak, aby ostatecznie uzyskać efekt papierowej delikatności, dematerializacji i oszukania ciężkiego materiału.
Wizyta w Fundacji Galerii Foksal ma w sobie coś z wizyty studyjnej – wchodząc na wystawę wkraczamy do zazwyczaj niedostępnej, zamkniętej dla publiczności przestrzeni atelier, w której mamy szansę podglądać proces twórczy artystki. Prawie wszystkie modele prezentowane na wystawie zostały zrealizowane jako monumentalne, stalowe instalacje. Monika Sosnowska jest artystką, która mierzy się nie tylko z trudnymi materiałami, ale także formami artystycznego wyrazu, które tradycyjna historia sztuki przypisuje raczej mężczyznom. Jednak surowość materiału w twórczości Sosnowskiej przełamana zostaje przez subtelność i lekkość realizacji, których podstawowym zamysłem jest gra z przestrzenią, konstrukcją i materiałem oraz przywiązaniem do detalu.
Monika Sosnowska „Modele 2007 – 2017”
03.03 – 22.04.2017
Fundacja Galerii Foksal
Górskiego 1A
00-033 Warszawa
Published April 10, 2017.